06.05.2020 GOTOWOŚĆ SZKOLNA DZIECKA – CZĘŚĆ 2

List przyszłego wzorowego ucznia klasy I skierowany do rodziców.

 

Mamo! Tato!

 

Niedługo zostanę uczniem! Już nie mogę się doczekać! Sporo potrafię, ale wiele jeszcze muszę się nauczyć; pomóżcie mi, proszę, w przygotowaniu się do tego ważnego momentu. Bawcie się ze mną, świadomie wspierając moje umiejętności w zakresie syntezy i analizy słuchowej i wzrokowej, niezbędne w czasie nauki pisania i czytania:

  • szukajmy wyrazów kończących się i zaczynających na daną literę; rozpoznawajmy głosy z otoczenia;
  • wyszukujmy szczegóły, którymi różnią się obrazki;
  • wskazujmy identyczne przedmioty lub te, które nie pasują do pozostałych;
  • kolorujmy razem według kodu lub dorysowujmy w kratkach brakującą połowę rysunku, rozwiązujmy labirynty;
  • układajmy puzzle.

 

Wspierajcie mnie w zakresie rozumienia relacji przestrzennych typu: „nad”, „pod”, „przed”, „za” oraz odróżnianiu lewej i prawej strony:

  • wspólnie układajmy historyjki obrazkowe oraz kompozycje z klocków, figur geometrycznych, patyczków;
  • rysujmy według instrukcji słownej;
  • w czasie porządkowania pokoju poproście, bym położył misia na górnej półce, a kiedy będę nakrywał do stołu, sprawdźcie, czy nóż i łyżka leżą po właściwej stronie;
  • gdy będę miał kłopot z ustaleniem lewej i prawej strony, poskaczcie ze mną chwilę, a potem razem poszukajmy serca; gdy już ustalę, po której stronie bije, zaznaczmy tę stronę, np. zakładając frotkę na rękę;
  • bawcie się ze mną w poszukiwaczy; ukryjcie coś, co mam odnaleźć, a potem dawajcie mi wskazówki – „… dwa kroki w lewo, trzy do przodu, jeden w prawo”.

 

Bardzo chcę nauczyć się pisać, a Wy możecie mi pomóc w przygotowaniu się do nabycia tej umiejętności:

  • zwracajcie uwagę na to, jak trzymam kredki i ołówek; powinienem posługiwać się trzema palcami: kciukiem, środkowym i wskazującym;
  • inspirujcie mnie do podejmowania różnorodnych form aktywności plastycznej: malowania palcami, nawlekania koralików; przekładania sznurków przez dziurki; lepienia z ciastoliny, plasteliny, masy solnej; rysowania; tworzenia wycinanek i wydzieranek; kalkowania, stemplowania.

 

Wspomagajcie mnie w procesie samodzielnego rozwiązywania problemów, szukaniu rozwiązań i planowaniu kolejnych działań:

  • nie podawajcie gotowych rozwiązań; pytajcie, co moim zdaniem, powinienem zrobić w danej sytuacji;
  • jeśli poproszę o naleśniki na obiad, sprawdźmy razem, czy mamy wszystkie potrzebne składniki, ułóżmy listę zakupów, wybierzmy się do sklepu, a potem razem przygotujmy obiad; bardzo chętnie pomogę;
  • zadawajcie mi zagadki; mogą być przeczytane z książek lub wymyślone przez Was; w czasie spaceru możemy bawić się w „rzecz, którą masz na myśli”; jeśli powiesz mi, że „… ta rzecz jest niedaleko, jest brązowa i służy do odpoczynku w parku” – będę wiedział, że to ławka; potem ja zadam Wam zagadkę i zobaczę, czy sobie poradzicie z rozwiązaniem;
  • grajcie ze mną w gry polegające na zapamiętaniu układu przedmiotów i określeniu, co się zmieniło, np. w czasie robienia zakupów poproście, żebym zamknął oczy, dołóżcie kolejną rzecz do koszyka, a ja odgadnę, co to.

 

Nie zapominajcie o umiejętnościach komunikacyjnych, koniecznych do osiągnięcia sukcesu w szkole:

  • rozmawiajcie ze mną codziennie; pytajcie o moje uczucia, zainteresowania, o to jak minął dzień w przedszkolu; zachęcajcie do opowiadania;
  • słuchajcie uważnie tego, co mam Wam do powiedzenia;
  • korygujcie moje błędy;
  • codziennie mi czytajcie.

 

Pomóżcie mi dojrzale, adekwatnie do sytuacji reagować na sukcesy i porażki oraz zrozumieć w pewnym zakresie znaczenie obowiązku i odpowiedzialności za siebie:

  • grajcie ze mną w gry planszowe typu „Chińczyk”; ważne jest przestrzeganie zasad gry i Wasza reakcja na moje zachowanie w przypadku porażki; pozostawcie mi czas         na uspokojenie się, a następnie zaproponujcie kolejną partię; pokażcie mi, w jaki sposób  Wy radzicie sobie z niepowodzeniem; przegrywając, nazywajcie uczucia: „Złości mnie, że przegrałem, ale gratuluję Ci wygranej”, „… może następnym razem pójdzie lepiej”, „szkoda, że nie wygrałem, ale i tak dobrze się bawiłem”;
  • nauczcie mnie technik „samouspokajania”, np. poprzez powtarzanie w przypadku porażki mantry typu: „Najważniejsze, że się starasz; nic nie szkodzi, jeśli Ci nie wychodzi, przecież się dopiero uczysz”;
  • powierzajcie mi obowiązki i odpowiedzialne zadania, oczywiście, na miarę moich możliwości, np. podlewanie kwiatów, pakowanie plecaka do przedszkola czy nakrywanie do stołu; każde wykonane zadanie nagradzajcie pochwałą;
  • jeśli jestem znudzony, rozdrażniony lub zmęczony, przerwijmy pracę; pochwalcie mnie za to, co już udało mi się osiągnąć; ustalmy, kiedy zadanie ma być wykonane i kontynuujmy pracę zgodnie z ustaleniami.

 

Zwróćcie uwagę czy:

  • chętnie uczestniczę w zabawach i grach ruchowych;
  • potrafię jeździć na rowerze, łyżwach, rolkach;
  • jestem w stanie zachować określoną pozycję ciała przez jakiś czas (spokojnie stać, siedzieć);
  • potrafię się samodzielnie ubrać, zjeść posiłek, korzystać z toalety;
  • dobrze widzę i słyszę;
  • męczę się szybciej niż moi rówieśnicy;
  • prawidłowo wymawiam wszystkie głoski.

 

Jeśli będziecie mieć jakieś pytania, nasza pani chętnie odpowie na wszystkie; opowie Wam też bardzo chętnie o moich sukcesach i podpowie, w czym szczególnie potrzebuję Waszego wsparcia.

 

 

Wasz przyszły wzorowy uczeń

 

 

 

Opracowanie: na podstawie materiałów źródłowych

04.05.2020 UWAŻNOŚĆ I RELAKSACJA

„Chociaż zewnętrzne zdarzenia mogą być trudne, kluczem do naszego szczęścia jest sposób, w jaki reaguje na nie nasz umysł.” Jack Kornfield

Pandemia koronawirusa zmusiła wiele osób do pozostania w domach, zarówno dzieci jak i dorośli przeżywają wiele stresów, Ci którzy muszą wyjść do pracy też konfrontują się z własnymi obawami. Dorośli muszą radzić sobie z własnymi trudnymi emocjami jak i trudnymi emocjami podopiecznych. Teraz w domu odbywa się większość naszych aktywności tzn. szkoła, praca, biuro, zajęcia pozalekcyjne, czas wolny itd. Tak wiele rzeczy, które wykonywaliśmy w sposób automatyczny, nagle trzeba nadal wykonać ale w sposób odmienny, nierzadko całkowicie nowy.

Należy pamiętać i podkreślić, że szczególnie narażeni na stres są tegoroczni maturzyści i ośmioklasiści, którzy szykują się do ważnych egzaminów w trudnym czasie wielu niewiadomych.

Większość energii lokujemy w lęku dotyczącym przyszłości, to wszystko wpływa na towarzyszące wzmożone napięcie, problemy ze snem. Jak poradzić sobie z własnym napięciem i uchronić przed nim siebie, swoje dzieci, swoich uczniów, swoich partnerów, swoich współpracowników i klientów?

Techniki mindfulness są doskonałą odpowiedzią na to jak radzić sobie z tymi wszystkimi trudnościami.

„Nigdy nie jest za późno na włączenie światła. Twoja zdolność do przełamania niezdrowego nawyku lub wyłączenia starej taśmy nie zależy od tego, jak długo trwała. Zmiana perspektywy nie zależy od tego, jak długo trzymałeś się starego widoku. Kiedy przełączysz przełącznik na strychu, nie ma znaczenia, czy było ciemno przez dziesięć minut, dziesięć lat czy dziesięć dekad. Światło wciąż oświetla pomieszczenie i eliminuje mętność, pozwalając Ci zobaczyć rzeczy, których wcześniej nie widziałeś. Nigdy nie jest za późno na nowe spojrzenie.” Sharon Salzberg

Mindfulness to UWAŻNA OBECNOŚĆ czyli celowe skierowanie swojej uwagi na to czego doznaje w tej konkretnej chwili, nie wybiegając ani w przyszłość, ani w przeszłość. Technika ta pozwala „odkleić się” od wybiegania w przyszłość w pogoni za zmartwieniem dotyczącym przyszłości. Dzięki uważności można znacząco obniżyć napięcie, podnieść odporność organizmu (bo jak wiadomo stres ją obniża).

„Uważność pozwala nam obserwować nasze myśli, widzieć, jak jedna myśl prowadzi do następnej, decydować, czy podążamy niezdrową ścieżką, a jeśli podążamy, to puszczać je i zmieniać kierunki.” Sharon Salzberg

 

Przykładowe linki, które pomogą rozpocząć przygodę z mindfulness.

 

Dla dzieci:

Domowa szkoła z żabą Fredem https://www.youtube.com/watch?v=k_6Dhoub0Tg

Uważność i spokój żabki „Mała żabka” https://www.youtube.com/watch?v=18SpO_lyH2Q&list=PLTQWbpS9Y1PASt_KggH_afqjB_xnWw_Bt

Uważność i spokój żabki „Śpij dobrze” https://www.youtube.com/watch?v=MLRyENUusGo

Uważność i spokój żabki „Fabryka trosk – ćwiczenie dla dzieci w wieku 5-10 lat” https://www.youtube.com/watch?v=QdNWszYUpwE

Uważność i spokój żabki „Bezpieczne miejsce – ćwiczenie dla dzieci w wieku 5-10 lat” https://www.youtube.com/watch?v=JCsiv4o4_HI

 

Dla nastolatków:

Medytacja uważności https://www.youtube.com/watch?v=dG32hhe30wY

Relaksacja na sen i na stres https://www.youtube.com/watch?v=JFHSz62mnv0

Wizualizacja „Bezpieczne miejsce” https://www.youtube.com/watch?v=uqD69G2Oinw

Moc góry. Ćwiczenie uważności dla nastolatków https://www.youtube.com/watch?v=hB54eD0T2gY

 

Dla dorosłych:

Taśmociąg zmartwień  https://www.youtube.com/watch?v=iw4BrM5KTYs

 

„Po prostu obejrzyj ten moment, nie próbując go wcale zmieniać. Co się dzieje? Co czujesz? Co widzisz? Co słyszysz?” Jon Kabat –Zinn.

05.05.2020 K O M U N I K A T

       

 Na podstawie Rozporządzenia MEN z dnia 29 kwietnia  2020 r. (Dz. U. z 29 kwietnia 2020 r., poz. 780) przywraca się stacjonarną działalność poradni psychologiczno-pedagogicznych, w szczególności związaną z wydawaniem orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego, orzeczeń o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych oraz opinii.

         

Przy organizacji pracy Poradni należy uwzględnić przepisy dotyczące ograniczenia, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.

 

R O D Z I C U  !

 

  • Zaopatrz swoje dziecko, jeśli ukończyło 4 rok życia, w indywidualną osłonę nosa i ust.
  • Przyprowadź do Poradni dziecko zdrowe – bez jakichkolwiek objawów chorobowych.
  • Nie przyprowadzaj dziecka do Poradni, jeżeli w domu przebywa ktoś na kwarantannie lub w izolacji.
  • Wyjaśnij dziecku, żeby nie zabierało do Poradni niepotrzebnych przedmiotów czy zabawek.
  • Regularnie przypominaj dziecku o podstawowych zasadach higieny, w tym o odpowiednim sposobie zasłaniania twarzy podczas kichania czy kasłania.
  • Proszę stosować się do zaleceń bezpieczeństwa na terenie Poradni (np. dezynfekcja i mycie rąk, zachowanie odpowiedniej odległości na poczekalni) oraz innych zaleceń wskazanych przez pracowników Poradni.

 

Życzymy wszystkim dużo zdrowia i zapraszamy do korzystania z naszych usług.

30.04.2020 SZKOŁA DLA RODZICÓW I WYCHOWAWCÓW – CZĘŚĆ 2

Dzisiaj chciałabym przedstawić państwu problem stawiania dzieciom granic.

Czy granice są potrzebne w wychowaniu?

Granice nas określają, informują, co jest mną, a co mną nie jest.

Budują poczucie wartości i odpowiedzialności.

Nie są rzeczą wrodzoną, kształtują się na naszej drodze  życia. Aby dojrzeć do prawdomówności, odpowiedzialności i wolności musimy od dziecka uczyć się wyznaczania i respektowania granic. Wytyczanie granic jest procesem i zaczyna się od najwcześniejszych miesięcy życia dziecka. W ten sposób rodzice socjalizują je, tzn. przygotowują do pełnienia ról i zadań w społeczeństwie.          

Rodzice uczą dzieci zasad obowiązujących w rodzinie, społeczeństwie, kulturze a także uczą je oczekiwanych społecznie zachowań. Dla prawidłowego rozwoju dzieci potrzebują uporządkowanego świata, poznawania reguł, które nim rządzą oraz wiedzy, czego od nich oczekują rodzice i inne osoby. W ten sposób dowiadują się, na co mogą sobie pozwolić w kontakcie z innymi i co się stanie, kiedy posuną się za daleko. Temu wszystkiemu służą granice, stawiane przez rodziców i nauczycieli, które odgrywają bardzo ważną rolę w procesie wychowania i socjalizacji.

Dzieci nie tylko chcą, ale potrzebują granic, reguł, zasad, aby poczuć się bezpiecznie, mieć jasno wytyczoną drogę z akceptowanymi zachowaniami, które spełniają rolę drogowskazów.

Nakładanie ograniczeń i kontrola ich przestrzegania jest zadaniem dorosłych, co wcale nie jest łatwe. Dzieci bowiem  nieustannie próbują granice przekraczać, co uczy je podejmowania decyzji  na drodze do dojrzałości. Metody wychowawcze stosowane przez rodziców są różne (od przyzwalania na wszystko do surowego karania), wszystkich ich jednak łączy jedna wspólna cecha: problemy z wytyczaniem granic. Rodzice starają się jak najlepiej wykorzystać umiejętności, jakie posiadają, ale ich działania nie zawsze odnoszą skutek. Są często bezradni. Potrzebują skutecznych metod umożliwiających im wpojenie dziecku zasad, których ma ono przestrzegać. W wychowaniu codziennością są sytuacje, w których rodzice i wychowawcy mierzą się z pragnieniami czy kaprysami dzieci, ich dobrym bądź uciążliwym czy nieznośnym zachowaniem.

Oto kilka przykładów:

,,Nie będę tego jadł. To jest niedobre.’’ ,,Kup mi grę. ‘’

Nie jest łatwo odróżnić kaprysy dzieci od ich rzeczywistych potrzeb. Dopiero reakcja dorosłego może przyczynić się do tego, że dziecko samo spostrzeże różnicę i wyciągnie wnioski albo utwierdzi się w przekonaniu, że wszystko mu wolno. Życie dziecka jest jak droga. Jeśli droga jest dobrze oznakowana, to dziecko bezpiecznie osiągnie cel.                  Nie ma wychowania tam, gdzie nie ma oznakowanych szlaków, po których można się bezpiecznie poruszać. Zasady zapewniają poczucie bezpieczeństwa. Dzięki nim wiemy, czego się spodziewać. Mogą także pomóc w takim porozumiewaniu się z ludźmi, aby nie ranić siebie nawzajem. Aby móc dziecku określać granice, trzeba najpierw poznać swoje granice, trzeba otworzyć się na prawdę o sobie. Nasze granice budują poczucie własności i odpowiedzialności.

            Rodzaje granic:

  • Zbyt sztywne granice – dziecko doświadcza wówczas nadmiernej kontroli ze strony rodziców, jego swoboda jest znacznie ograniczona, odkrywanie świata i zdrowe testowanie wręcz uniemożliwione.
  • Zbyt luźne granice – czyli niedostateczna kontrola rodzicielska. Granice są na tyle szerokie, że aż prowokują do ich nadmiernego testowania. Dzieci cieszą się zbyt dużą swobodą i ignorują ewentualne ograniczenia, zazwyczaj nie ponoszą żadnych konsekwencji swoich nieodpowiednich działań, a tym samym nie uczą się odpowiedzialności.
  • Granice zrównoważone – optymalne warunki rozwoju i wzrostu w ramach zrównoważonej kontroli rodzicielskiej i swobody odpowiedniej dla wieku dziecka i danych okoliczności. Zakres wolności wynika z odpowiedzialności dziecka, które w tym kontekście znajduje warunki dla zdobywania nowych umiejętności, przy zmniejszonej potrzebie testowania granic.
  • Granice niestabilne – czyli brak konsekwencji w stopniu kontroli rodzicielskiej i zakresu swobody dziecka. Granice te powodują dezorientację dziecka i mogą rodzić bunt z jego strony. Typowym przykładem jest sytuacja, kiedy za tę samą czynność jednego dnia karzemy dziecko, innym razem pobłażamy bo “nie mamy już siły”.

To duży błąd, przynoszący ogromne szkody dziecku, skutkujący zachwianiem równowagi psychicznej dziecka, trudnościami w budowaniu dobrych relacji z innymi, czasem prowadzący do alienacji (wyobcowania społecznego).

Kiedy wiemy, jakie są nasze  granice, wiemy też, za co jesteśmy odpowiedzialni, a za co nie w stosunku do innych, szanujemy  siebie i innych ludzi.  Nie jesteśmy jednak odpowiedzialni za myśli i uczucia innych. Dziecko dopiero uczy się ustawiania granic, przestrzegania zasad i norm, najpierw uczy się od rodziców, potem od innych znaczących dorosłych, by móc w odpowiednim momencie swojego życia dokonywać świadomych wyborów w taki sposób, aby nie ranić siebie i innych, szanować własne granice oraz granice innych  osób.

Jak wyznaczać  dziecku granice? 

Oto kilka przykładowych wskazówek ,jakich komunikatów i działań używać w stosunku do dzieci :

  1. Komunikat powinien dotyczyć zachowania dziecka, skoncentruj się na zachowaniu, a nie na postawie, uczuciach lub wartościach dziecka:

 NIE : Zosiu, nie widzisz, że jestem zajęta?

 TAK : Rozmawiam. Stukanie mi przeszkadza.

  1. Bądź bezpośredni i konkretny, powiedz jasno i krótko, czego oczekujesz od dzieckaoraz określ, kiedy i w jaki sposób ma wykonać określone zadanie:

 NIE: Tylko nie wracaj zbyt późno!

 TAK: Wróć na kolację o wpół do siódmej.

  1. Dokładnie wyznacz dziecku konsekwencje jego postępowania, ucz przestrzegania zasad.

 NIE : Tylko nie jedź rowerem po ulicy, bo możesz wpaść pod samochód!

 TAK : Rowerem możesz jeździć po chodniku lub na podwórku. Inaczej schowam go w garażu.

  1. Mów stanowczo, ale nie podnoś głosu. Nie bądź szorstki.
  2. Popieraj słowa działaniem, aby twoje słowa były wiarygodne muszą mu towarzyszyć potwierdzające je działania!
  3. Reaguj natychmiast, kiedy dziecko idzie się bawić, a nie wypełniło swoich obowiązków, np. ,,Nie ma zabawy, dopóki nie wyjdziesz z psem’’, ,,Jeśli po sobie nie posprzątasz, nie dostaniesz klocków przez kilka dni”

Dlaczego dzieci potrzebują granic?

  1. Ponieważ dają poczucie bezpieczeństwa i stabilności – świadomość dziecka, że ma w rodzinie największą władzę i kontrolę nad sytuacją może powodować, iż dziecko będzie doświadczało silnego niepokoju. Nieograniczony dostęp do przywilejów w dłuższej perspektywie, skutkuje dużym obciążeniem dla niedojrzałej osobowości dziecka, które oczekuje od dorosłych mądrych decyzji i zdecydowanego wyznaczania jasno określonych granic. To daje mu poczucie ustabilizowanej, przewidywalnej uporządkowanej rzeczywistości.
  2. Określają, które zachowania są akceptowane w rodzinie i kręgach społecznych (np. szkole) i wytyczają ścieżkę postępowania zgodnie z przyjętymi zasadami i normami. Jeżeli np. w naszej rodzinie panuje zasada, że nie obrażamy się na siebie, kiedy mamy odmienne zdanie, nie krzyczymy, lecz rozmawiamy, taką zasadę przejmie dziecko jako własną, naturalną i oczywistą w relacjach z innymi osobami.
  3. Definiują związki z innymi ludźmi – precyzują wzajemne wpływy, rozkład sił oraz hierarchię w kontekście kontroli i władzy, szczególnie ważnych w relacji rodzic – dziecko. To zdecydowanie ułatwia w przyszłości wchodzenie i wypełnianie ról społecznych: kolegi, pracownika, szefa, rodzica, męża, itp.
  4. Pomagają zrozumieć świat – dzieci odkrywają, poprzez zadawanie rodzicom pytań i uzyskiwanie na nie odpowiedzi, jak daleko mogą się posunąć, co stanie się, kiedy przekroczą wyznaczoną granicę, czy stoją za tym jakieś konsekwencje, jeśli tak, to jakie?
  5. Wspomagają osobisty wzrost – wraz z rozwojem, dojrzałością dziecka granice muszą się rozszerzać. Stanowią punkt odniesienia dla rosnącej dojrzałości dziecka, są odzwierciedleniem szacunku, akceptacji i zaufania jakim darzą go rodzice.To, co było nieprzekraczalną granicą dla 5-latka, niekoniecznie jest dobrą granicą dla 8-latka. Każde dziecko winno być zatem traktowane wyjątkowo, a granice skrojone  na miarę jego wieku, temperamentu i możliwości ich egzekwowania przez rodziców.
  6. Kształtują poczucie odpowiedzialności, ćwiczą kompetencje i stymulują rozwój dziecka. Rodzice, kiedy obserwują, że ich dziecko jest już gotowe do radzenia sobie z większą odpowiedzialnością, powinni na nowo określić granice, poszerzyć je i dostosować do nowych warunków.

Tylko takie postępowanie daje gwarancje na rozwój dziecka, kiedy na bazie określonych i dostosowanych do możliwości rozwojowych dziecka granic, wytyczamy nowe szlaki,         będąc cały czas tuż obok.

            Granice, które określają zakres pożądanych i akceptowanych zachowań dziecka powinny być dość elastyczne, wyraźne i restrykcyjne, by jasno określić kierunek oddziaływań wychowawczych, ale również na tyle modyfikowalne i szerokie, aby ułatwić dziecku rozwój  i zmianę.

RODZICU! NIE BÓJ SIĘ POWIEDZIEĆ NIE!

KIEDYŚ TWOJE DZIECKO BĘDZIE CI WDZIĘCZNE, ŻE NAUCZYŁEŚ GO SZACUNKU DO SAMEGO SIEBIE!

Literatura:

  1. A. Faber i E. Mazlish, „Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały ,jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły”, Poznań 1992.
  2. J. Sakowska, „Szkoła dla Rodziców i Wychowawców”, Warszawa 2008.
  3. Poradnik dla rodziców ORE.