Dlaczego dziecko nie wymawia głoski"r"?
1. Zbyt krótkie wędzidełko podjęzykowe (a brak tej głoski może być wskazaniem do podcięcia);
2. Nieprawidłowa budowa języka: krótki, gruby lub zbyt duży;
3. Nieprawidłowe napięcie języka (wzmożone lub osłabione);
4. Zbyt wczesne próby wymówienia r, gdy język nie jest jeszcze dostatecznie usprawniony;
5. Niska sprawność języka – brak pionizacji, mała ruchomość koniuszka języka;
6. Nieprawidłowy wzorzec wymowy najbliższego otoczenia;
7. Niewykształcona autokontrola słuchowa – dzieci wówczas nie słyszą swojej wadliwej artykulacji. Warto wiedzieć, iż głoska r może nie pojawić się nawet u 6-letniego dziecka (do końca 6 roku życia)- jest to zgodne z kalemdarzem rozwoju mowy dziecka. Jednak samoistnie pojawi się tylko wówczas, gdy 4-,5-,6-latek zamiast r wymawia l. W takim przypadku należy upewnić się czy dziecko w ogóle słyszy różnicę między obiema głoskami. Możemy to sprawdzić polecając dziecku, by klasnęło, gdy usłyszy głoskę r w podanym przez dorosłego słowie (przykładowy zestaw słów: las, jaskinia, rower, trawa, loki).
Ćwiczenia logopedyczne - pomogą nauczyć dziecko "r"
Oto kilka propozycji ćwiczeń, które, regularnie wykonywane pomogą dziecku wyćwiczyć trudną głoskę r. Warto wykonywać je z dzieckiem przed lustrem, by mogło obserwować poprawność ruchów artykulacyjnych.
1. Naśladujemy ssanie cukierka – wykonujemy je najlepiej przed lustrem, by móc ocenić poprawność wykonywania ćwiczenia.
2. Odklejanie językiem opłatka lub kawałka flipsa przyklejonego do podniebienia.
3. Śpiewanie szybko la, lo, le, lu w rytmie znanej melodii.
4. Kląskanie językiem – naśladowanie stukania kopyt konia. Najpierw koń jedzie bardzo szybko, stopniowo co raz wolniej, aż w końcu zatrzymuje się w połowie a nasz język zostaje przyssany do podniebienia.
5. Kobra – ćw. podobne jak wyżej, tyle, że język przyssany staramy się utrzymać dłużej a następnie mocno dmuchnąć, tak, by opadający język zawibrował. Ćwiczenie powtarzamy często, wówczas dziecko wyczuje, jak wprawić czubek języka w drganie.
6. Zdmuchiwanie skrawków papieru z czubka języka – maleńkie skrawki papieru umieszczamy na lekko uniesionym czubku języka, następnie energicznie dmuchamy, wprawiając czubek języka w drganie.
7. Bardzo szerokie rozciąganie języka, który wsuwa się do jamy ustnej i wysuwa z niej – jego brzegi powinny dotykać zębów trzonowych.
8. Układanie szerokiego języka przy lekko rozchylonych ustach i wykonywanie wdechów i wydechów.
9. Naśladowanie dźwięków:
- budzika: drrrryń, drrryń
- gry na trąbce: tra, tro, tre
- parskania konia: prrry
Miłej zabawy!
Opracowanie: na podstawie materiałów źródłowych