Pytania i odpowiedzi

  1. Z jakimi problemami dziecka można zgłaszać się do Poradni?
  2. Kto i w jaki sposób może skorzystać z usług Poradni?
  3. Co należy zabrać ze sobą do Poradni?
  4. Jak przygotować dziecko do badania?
  5. Ile trwa badanie?
  6. W jakich sytuacjach badanie nie zostanie przeprowadzone?
  7. Czym różni się opinia od orzeczenia?
  8. Co to jest lateralizacja?
  9. Czym zajmuje się doradca zawodowy?
  10. Na czym polega badanie logopedyczne?
  11. Na czym polega badanie słuchu w Poradni?
  12. Na czym polega badanie psychologiczne?
  13. Na czym polega badanie pedagogiczne?
  14. Na czym polega badanie z zakresu doradztwa zawodowego? 

 

Z JAKIMI PROBLEMAMI DZIECKA MOŻNA ZGŁASZAĆ SIĘ DO PORADNI 

  • trudności w nauce
  • trudności w poprawnym pisaniu i czytaniu
  • trudności w uczeniu się matematyki
  • trudności wychowawcze
  • problemy w rozwoju emocjonalnym lub społecznym dziecka
  • nieprawidłowości w rozwoju psychomotorycznym
  • wady wymowy
  • trudności w wyborze zawodu / szkoły ponadgimnazjalnej / studiów

 

Korzystanie z pomocy udzielanej przez Poradnię jest dobrowolne i nieodpłatne. 

Z pomocy mogą korzystać dzieci i młodzież uczące się w rejonie działania Poradni.

KTO I W JAKI SPOSÓB MOŻE KORZYSTAĆ Z USŁUG PORADNI

Z usług Poradni mogą korzystać:

  • Dzieci i młodzież
  • Osoby dorosłe uczące się
  • Rodzice
  • Nauczyciele
  • Pracownicy innych instytucji np.: policji, sądu rodzinnego, ośrodka pomocy społecznej,

DZIECI I MŁODZIEŻ

Warunkiem objęcia pomocą dziecka przez pracowników Poradni jest wyrażenie zgody przez przynajmniej jednego z rodziców. Rodzic powinien skierować do Poradni wniosek o wydanie odpowiednio opinii lub orzeczenia. Wnioski takie można złożyć w Poradni osobiście lub za pośrednictwem szkoły.

Wniosek musi być podpisany przez rodzica, ponieważ występuje on w imieniu osoby niepełnoletniej. Dzieci i młodzież mogą korzystać z usług Poradni wyłącznie za pisemną zgodą rodziców lub opiekunów prawnych (jeżeli rodzice mają ograniczone prawa rodzicielskie lub są ich pozbawieni).

Wydanie opinii lub orzeczenia poprzedzone jest wywiadem zebranym od rodzica, analizą zgromadzonych dokumentów oraz badaniem psychologicznym, pedagogicznym albo logopedycznym (zależnie od potrzeb) w celu sporządzenia diagnozy. Dzieci i młodzież nie mogą przybywać na badania samodzielnie, bez towarzystwa rodzica.

W sytuacji gdy dziecko nie może dotrzeć do Poradni na badania diagnostyczne ze względu na zły stan zdrowia, np. wskutek poważnej, przewlekłej choroby, urazu lub niesprawności ruchowej,  pracownicy Poradni mogą przeprowadzić badanie dziecka w jego domu rodzinnym. Informację o konieczności przeprowadzenia badania w domu należy zawrzeć we wniosku. Pracownicy Poradni skontaktują się wówczas z rodzicami dziecka i wspólnie ustalą termin badania. Badanie w domu powinno przebiegać w warunkach zapewniających dziecku ciche i spokojne miejsce do pracy oraz izolację od innych domowników.   

Jeżeli istnieje taka potrzeba, zdiagnozowane dziecko może zostać objęte terapią na terenie Poradni. Zależnie od charakteru występujących trudności cykliczne spotkania z dzieckiem będzie prowadził psycholog, pedagog lub logopeda. Prowadzenie terapii zależy od możliwości Poradni w danym momencie. Rodzic pragnący udziału dziecka w terapii powinien złożyć w sekretariacie wypełniony druk WNIOSEK O  KONSULTACJĘ SPECJALISTYCZNĄ

OSOBY DOROSŁE UCZĄCE SIĘ

Osoby dorosłe uczące się mogą samodzielnie składać wnioski o wydanie - w odniesieniu do ich własnej osoby – opinii lub orzeczenia, albo wnioski o konsultację w sprawach własnych trudności i problemów. Tryb postępowania w ich sprawach jest taki sam jak w przypadku dzieci i młodzieży.

RODZICE

Dla rodziców Poradnia proponuje następujące usługi: konsultacje indywidualne w sprawach dzieci, mediacje między rodzicem a dzieckiem a także uczestnictwo w spotkaniach informacyjnych i tematycznych oraz dyżurach konsultacyjnych organizowanych na terenie placówek oświatowych. Istnieje również możliwość uczestnictwa w cyklu zajęć psychoedukacyjnych pod nazwą „Szkoła dla Rodziców”.

Aby skorzystać z możliwości konsultacji z psychologiem, pedagogiem lub logopedą w sprawach dotyczących trudności rozwojowych dzieci należy wypełnić druk WNIOSEK O KONSULTACJĘ SPECJALISTYCZNĄ. Należy w nim szczegółowo opisać problem występujący u dziecka, który będzie przedmiotem konsultacji oraz podać dane kontaktowe. Konsultacje są przeprowadzane w siedzibie Poradni. Nie ma możliwości prowadzenia konsultacji telefonicznych. Druki wniosków dostępne są w sekretariacie Poradni.

Rodzice, którzy wskutek trudności wychowawczych pragną postępowania mediacyjnego ze swoim dzieckiem, mogą zgłosić taką potrzebę wypełniając druk WNIOSEK O KONSULTACJĘ SPECJALISTYCZNĄ, który należy dostarczyć do sekretariatu Poradni.

„Szkoła dla Rodziców” to cykl spotkań tematycznych mających na celu podniesienie umiejętności wychowawczych i samoświadomości bycia rodzicem. Swoją gotowość uczestnictwa w tych zajęciach należy zgłosić w sekretariacie Poradni osobiście lub telefonicznie. Zajęcia rozpoczynają swój cykl po zgromadzeniu odpowiednio licznej grupy uczestników.

NAUCZYCIELE I DYREKTORZY SZKÓŁ

Poradnia realizuje na potrzeby szkół takie formy pomocy jak konsultacje indywidualne z nauczycielami oraz zajęcia edukacyjne dla uczniów, nauczycieli i rodziców w placówkach oświatowych.

W celu pogłębienia diagnozy funkcjonowania dziecka pracownicy Poradni mogą brać udział w obserwacjach funkcjonowania dziecka na terenie szkoły lub przedszkola za pisemną zgodą rodzica/opiekuna prawnego dziecka.

Nauczyciele lub dyrektorzy chcący skorzystać z proponowanej im oferty proszeni są o skierowanie do dyrektora Poradni pisma, w którym powinni zawrzeć oczekiwaną tematykę szkoleniową oraz orientacyjny termin jej realizacji. Pisma takie należy kierować z co najmniej miesięcznym wyprzedzeniem tego terminu.

Nauczyciele, którzy pragną dokonać konsultacji indywidualnej w Poradni proszeni są o skierowanie wniosku o konsultację.

PRACOWNICY INNYCH INSTYTUCJI

Pracownicy innych instytucji mogą zwrócić się do Poradni o opinię dotyczącą wskazanego przez nich dziecka, które było badane w Poradni za pisemną zgodą rodzica / opiekuna prawnego dziecka.

 

CO NALEŻY ZABRAĆ ZE SOBĄ DO PORADNI

Wybierając się na badanie do Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej należy z sobą zabrać:

  • okulary bądź aparat słuchowy jeżeli dziecko ma wadę wymagającą tego rodzaju korekty (dotyczy wszystkich rodzajów badań)
  • listę zażywanych przez dziecko leków jeżeli objęte jest leczeniem farmakologicznym  (dotyczy wszystkich rodzajów badań)
  • karty wypisowe ze szpitala w przypadku dzieci, które były hospitalizowane na oddziale psychiatrycznym
  • napój i kanapki w przypadku dzieci przedszkolnych i wczesnoszkolnych
  • zapisany zeszyt z języka polskiego (dotyczy dzieci diagnozowanych w kierunku dysleksji)

 

PRZYGOTOWANIE DZIECKA DO BADANIA

Ważne jest odpowiednie przygotowanie dziecka do uczestnictwa w badaniu. Jest to istotne w przypadku każdej wizyty w Poradni, a w szczególności pierwszej. Z odpowiednim wyprzedzeniem należy poinformować dziecko:

  • dokąd pójdzie razem z rodzicem
  • kiedy to nastąpi
  • w jakim celu będzie przeprowadzane badanie
  • jak będzie przebiegało badanie
  • ile czasu spędzi w Poradni

Pozytywne nastawienie dziecka do badania ułatwia jego przeprowadzenie oraz zapewnia dziecku poczucie bezpieczeństwa.

CZAS TRWANIA BADANIA

Długość badania uwarunkowana jest:

  • Możliwościami psychofizycznymi dziecka
  • Rodzajem przeprowadzanego badania
  • Motywacją dziecka do badania
  • Dobranymi metodami do zgłaszanego problemu

Czas trwania poszczególnych badań wynosi w przybliżeniu:

  • Badanie psychologiczne – od 1,5h do 2,5h
  • Badanie pedagogiczne – od 45min do 1,5h
  • Badanie logopedyczne – od 40 min do 1h
  • Badanie słuchu – od 20min do 30 min
  • Badanie lateralizacji – od 15min do 30min
  • Badanie zawodowe – około 3 h

SYTUACJE, W KTÓRYCH BADANIE NIE ZOSTANIE PRZEPROWADZONE

  • Dziecko uczęszcza do placówki oświatowej poza rejonem działania Poradni
  • Dziecko stawiło się na badanie bez opiekuna prawnego (opiekunem prawnym jest rodzic lub osoba upoważniona do tej funkcji przez sąd )
  • Dziecko jest w sposób zauważalny chore tzn. jest przeziębione, ma katar, kaszel, zatrucie pokarmowe, podniesioną temperaturę lub w inny dostrzegalny sposób jest niedysponowane
  • Dziecko ma zwichniętą lub złamaną kończynę i ograniczona jest jej ruchomość
  • Sytuacja, w której okoliczności bezpośrednio poprzedzające badanie miały silnie negatwny wpływ na sposób funkcjonowania dziecka (np. wypadek komunikacyjny, bycie świadkiem trudnej sytuacji, śmierć bliskiej osoby)
  • Brak okularów lub aparatu słuchowego w przypadku dziecka wymagającego tego typu korekty
  • Brak znajomości zasad ortograficznych w przypadku dziecka badanego w kierunku dysleksji

Jeżeli wystąpi którakolwiek z wymienionych okoliczności istnieje możliwość zmiany terminu badania. W celu zmiany terminu prosimy o kontakt telefoniczny z Poradnią.

CZYM RÓŻNI SIĘ OPINIA OD ORZECZENIA

Opinie i orzeczenia to dwa podstawowe dokumenty wydawane przez Poradnie na pisemny wniosek rodziców albo pełnoletniego ucznia.

Opinia to dokument, w którym Poradnia odnosi się do zgłaszanego problemu ucznia i wskazuje na oddziaływania, poprzez które może on zostać ograniczony lub rozwiązany. Opinia formułowana pisemnie po badaniu jest adekwatnym opisem badanego, podaje istotne cechy jego funkcjonowania, zawiera wnioski i formułuje zalecenia, czyli realny plan pomocy.

Orzeczenie to dokument, na podstawie którego placówka oświatowa reorganizuje sposób nauczania ucznia, dostosowując go do jego obniżonego poziomu rozwoju intelektualnego, złego stanu zdrowia lub złożonej sytuacji życiowej. Orzeczenie formułowane jest na posiedzeniu Zespołu Orzekającego w oparciu o zgromadzoną dokumentację, w tym zaświadczenie lekarza specjalisty o stanie zdrowia dziecka oraz możliwościach i warunkach realizacji edukacji szkolnej.

CO TO JEST LATERALIZACJA

Lateralizacja to stronność, funkcjonalna dominacja jednej ze stron ciała.

Schemat ciała ludzkiego wydaje się być symetryczny: człowiek posiada dwoje uszu, oczu, dwie pary kończyn. Asymetria funkcjonalna ciała jest jednak wyraźna. Dotyczy ona głównie kończyn (jedna jest częściej używana) i narządów zmysłu (dominuje jedno z oczu czy uszu).

Szczególnie ważną rolę przy wykonywaniu większości czynności manipulacyjnych i graficznych odgrywa koordynacja ruchów rąk oraz koordynacja wzrokowo-ruchowa.

Koordynacja rąk polega na tym, że ręce przy wykonywaniu czynności współpracują ze sobą, tj. ręka wiodąca (zazwyczaj prawa) wykonuje główną czynność, a ręka podporządkowana zapewnia tylko lepsze warunki pracy ręce dominującej.

Koordynacja wzrokowo-ruchowa polega wytworzeniu się tzw. układu ręka – oko, warunkującego prawidłową współpracę oka i ręki. Wysoki poziom precyzji ruchów jest osiągalny, gdy jedna z kończyn dominuje a druga z nią współpracuje oraz gdy oko i ręka dominują po tej samej stronie ciała (prawej lub lewej).

Lateralizacja, czyli stronność, funkcjonalna dominacja jednej ze stron ciała związana jest z dominowaniem jednej z półkul mózgowych. Ze względu na fakt krzyżowania się większości szlaków nerwowych drogi nerwowe z prawej strony ciała docierają do lewej półkuli, a z lewej strony ciała do półkuli prawej. Zatem funkcjonalnej dominacji prawej strony ciała (głównie ręki) odpowiada dominacja lewej półkuli mózgowej i odwrotnie.

Większość ludzi prezentuje model lateralizacji jednorodnej prawostronnej: dominacja prawego oka (prawooczność), ręki (praworęczność), nogi (prawonożność).

Lateralizacja rozwija się w ciągu życia dziecka. Praworęczność zwykle ustala się około 2 - 3 roku życia, a leworęczność w wieku 3 - 4 lat. Ostatecznie dominacja czynności ruchowych w większości przypadków ustala się do 6 roku życia. Proces lateralizacji zostaje zakończony w wieku szkolnym. Bywają jednak dzieci, u których proces kształtowania się lateralizacji jest wydłużony.

Modele lateralizacji

Wynikiem badania lateralizacji jest określenie modelu lateralizacji, czyli stwierdzenie czy jest to lateralizacja:

  • jednorodna - prawostronna lub lewostronna,
  • niejednorodna – skrzyżowana,
  • nie ustalona – słaba.

Lateralizacja jednorodna prawostronna - przejawia się dominacją prawej ręki, oka i nogi, świadczy o dominacji półkuli lewej tj. prawooczność, praworęczność, prawonożność.

Lateralizacja jednorodna lewostronna - przejawia się dominacją lewej ręki, oka i nogi, świadczy o dominacji półkuli prawej, tj. lewooczność, leworęczność, lewonożność.

U dzieci leworęcznych często pojawiają się w rysunku lub piśmie zwierciadlane odbicia przedmiotów, liter, cyfr, a także trudności związane z właściwą kierunkowością pisania (tj. piszą i rysują od strony prawej do lewej).

Lateralizacja niejednorodna – skrzyżowana - polega na wyraźnej czynnościowej przewadze narządów ruchu i zmysłu, ale nie po tej samej stronie, a po obu stronach ciała (dominujące narządy ruchu i zmysłów znajdują się po obu stronach osi ciała, np. dziecko praworęczne, lewooczne, prawonożne).

U dzieci z lateralizacją skrzyżowaną często pojawiają się trudności we współdziałaniu oka i ręki (w koordynacji wzrokowo-ruchowej), co ujawnia się w toku rysowania, pisania i czytania. Najczęściej występuje pismo lustrzane - odwracanie liter np. p –b lub d –b, przestawianie lub zmiana kolejności liter i cyfr, opuszczanie i dodawanie liter lub sylab wyrazów, błędne odtwarzanie liter przy odczytywaniu i zapisywaniu.

Lateralizacja nieustalona (słaba)

Bywają dzieci, u których brakuje wyraźnych różnic w pracy obydwu kończyn – są oburęczne lub obunożne. Może także wystąpić brak ustalonej dominacji poszczególnych narządów zmysłu i wówczas dziecko jest obuoczne lub obuuszne. Jest to najczęściej stan przejściowy ( po 6 r.ż. świadczy o opóźnieniu procesu lateralizacji), czasem trwały. W stanie trwałym oburęczność utrzymuje się do końca życia.

U dzieci tych często występują trudności w nauce, bowiem mają trudności w orientacji w lewej i prawej stronie własnego ciała, w orientacji przestrzennej, odwzorowywaniu figur geometrycznych, rozpoznawaniu i odwzorowywaniu liter i cyfr podobnych pod względem kształtu, lecz inaczej ułożonych w przestrzeni (p-b-d-g). Może występować czytanie obuoczne, gdy lewe i prawe oko odbierają fragmenty wyrazu z dwóch stron, przeskakując i opuszczając litery, czego skutkiem może być wolne czytanie lub czytanie z błędami i bez zrozumienia.

CZYM ZAJMUJE SIĘ DORADCA ZAWODOWY

Poradnia oferuje wsparcie i pomoc doradcy zawodowego w podjęciu decyzji o wyborze kierunku dalszego kształcenia, zawodu oraz planowaniu kariery zawodowej. Ofertę z zakresu doradztwa zawodowego kierujemy do wszystkich uczniów, którzy chcieliby lepiej poznać swoje potencjalne możliwości oraz mocne strony w kontekście zawodowym. Szczególnie zachęcamy do skorzystania z naszej oferty uczniów klas VIII z problemami zdrowotnymi, którzy mają ograniczenia w wyborze zawodu.

Doradca zawodowy może zaproponować rozmowę doradczą i/lub badanie testowe predyspozycji i zainteresowań zawodowych.

NA CZYM POLEGA BADANIE LOGOPEDYCZNE

Badanie logopedyczne wykonuje się dzieciom z oddziałów przedszkolnych, u których wykryto wadę wymowy podczas krótkiego badania przesiewowego przeprowadzonego wcześniej na terenie szkół, oraz dzieciom starszym z wadą wymowy zgłaszanym przez nauczycieli lub rodziców, a także młodszym niż 6 letnie kierowanym przez pediatrę lub zaniepokojonego rodzica.

    Badanie składa się z krótkiego wywiadu z rodzicem (podanie podstawowych informacji o dziecku, przebiegu ciąży, porodu, jego rozwoju i ewentualnych chorobach mogących mieć wpływ na obecną wadę wymowy) oraz rozmowy z dzieckiem, w czasie której wypełniany jest kwestionariusz badania. Badanie sprawdza wymowę, zasób słownictwa, słuch fonemowy czyli umiejętność słuchowego rozróżniania głosek oraz analizę i syntezę słuchową wyrazów czyli umiejętność podziału wyrazu na sylaby i łączenia  sylab w wyrazy.

 NA CZYM POLEGA BADANIE SŁUCHU W PORADNI

Badanie wykonuje się wszystkim dzieciom i młodzieży zgłaszanym przez nauczycieli i rodziców.

Jest ono dostosowane do wieku dziecka. Dzieciom w wieku przedszkolnym wykonuje się badanie z wykorzystaniem programu komputerowego „Słyszę - dla przedszkolaków”, dzieciom starszym z wykorzystaniem programu „Słyszę”, natomiast słuch młodzieży badany jest za pomocą platformy do badania zmysłów umożliwiającej wykonanie audiogramu. Badanie słuchu wykonywane w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej ma charakter jedynie orientacyjny. Jeśli wykaże ono nieprawidłowości dziecko kierowane jest do laryngologa lub audiologa, którzy wykonują badanie specjalistyczne. Może ono potwierdzić bądź wykluczyć problem wykryty w czasie badania orientacyjnego.

NA CZYM POLEGA BADANIE PSYCHOLOGICZNE

Badanie psychologiczne obejmuje wywiad kliniczny z rodzicem lub opiekunem prawnym, obserwację zachowania dziecka podczas badania oraz testy psychologiczne. Najczęściej stosowane są testy inteligencji, testy osobowości oraz kwestionariusze zainteresowań.

Testy dzielą się na werbalne i pozawerbalne. Pierwsze bazują na pytaniach i twierdzeniach, sformułowanych na papierze w języku polskim. Drugie oparte są na próbach spostrzegania, rysowania, konstruowania, odwzorowywania i innych działaniach. Używane do tego celu elementy budzą skojarzenia z zabawkami dla dzieci.

Wszystkie testy są rekomendowane przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne. Zatrudnieni w naszej Poradni psychologowie mają uprawnienia do ich przeprowadzania.

NA CZYM POLEGA BADANIE PEDAGOGICZNE

Badanie pedagogiczne polega na przeanalizowaniu przyczyn trudności w uczeniu się poszczególnych przedmiotów i wskazaniu, jakie jest ich podłoże.

Obejmuje ono sprawdzenie umiejętności czytania, pisania i liczenia, szczegółową analizę błędów w czytaniu, pisaniu i liczeniu, ocenę poziomu graficznego pisma, analizę wytworów, sprawdziany umiejętności szkolnych oraz badanie percepcji słuchowej.

Testy osiągnięć szkolnych informują o poziomie umiejętności szkolnych. Próby są dostosowane do wieku rozwojowego oraz etapu edukacyjnego dziecka i przeznaczone są dla dzieci i młodzieży od 5 do 21 roku życia.

NA CZYM POLEGA BADANIE Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO

Badanie testowe z zakresu doradztwa zawodowego może mieć charakter indywidualny lub grupowy. Trwa około 3 godzin zegarowych. Uczeń wykonuje/wypełnia testy zdolności, osobowości, temperamentu i zainteresowań zawodowych. Rodzice ucznia niepełnoletniego nie uczestniczą w badaniu, ale biorą udział w rozmowie doradczej, podczas której omawiane są wyniki diagnozy. Uczeń klasy VIII  z poważnymi problemami zdrowotnymi za zgodą rodziców może ubiegać się o opinię wspierającą dla ucznia o ograniczonych możliwościach kształcenia. Opinia ta daje pierwszeństwo w dostaniu się do szkoły ponadpodstawowej w przypadku otrzymania jednakowej liczby punktów w procesie rekrutacji. 

Aktualnie Poradnia dysponuje komputerowymi testami zainteresowań zawodowych, które są kierowane do uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych.